Błazen

Błazen - kolejna postać o bardzo szerokich konotacjach i wielu znaczeniach. Chociaż w definicji praktycznie identyczny z archetypem trickstera, ma swoje własne cechy charakterystyczne, które czynią zeń więcej niż powielony schemat. Towarzyszy ludzkości od dawien dawna - jeden z najstarszych błaznów, o jakich mówi historia, był pigmejem i występował przed dworem faraona z egipskiej Piątej Dynastii około roku 2500 przed Chrsytusem. Azteccy klauni zostali przywiezieni do Europy przez Corteza po podboju Ameryki Południowej. Yu Sze, błazen chińskiego cesarza Huang-Ti, uratował tysiące istnień ludzkich, kiedy w żartach wyperswadował swemu panu pomysł pomalowania Wielkiego Muru Chińskiego. Średniowieczny dworski błazen miał prawo przemawiać swobodnie (w teorii przynajmniej) do władcy.

Rola błazna

Błazen nie mieści się w przyjętym porządku społecznym. Wolno mu znieważac króla i honorować żebraka - i chociaż wiecznie jest w poblizu władzy, sam znajduje sie na marginesie społeczeństwa.
Rolą błaznów było przez całą historię ludzkości odwracać przyjęty porządek społeczny do góry nogami i wnosić chaos - kontrolowany chaos - do uporządkowanego świata.

Przykładem kontrolowanego wprowadzania chaosu do świata porządku sa średniowiecze karnawały i Saturnalia antycznego Rzymu. Podczas tych uroczystości świat stawał na głowie - panowie odgrywali niewolników, a rozkazywali im słudzy. Z ambon głosili kazania idioci, a w świątyniach panowały niarzadnice. Te święta - służące wyzwoleniu skumulowanych zahamowań i frustracji - były tepione przez kościoły w obu tych epokach. Jednak człowiek zawsze potrzebował takiego uwolnienia - co zresztą pokazuje obfitość występowania archetypu trickstera - i karnawały funkcjonowały bardzo długo.

Coś więcej niż klaun

Jednak błazen to nie tylko personifikacja humoru i radości, ewentualnie odwrócenia porządku społecznego. W mitologii i historii są też postaci błaznów obdarzonych mocami mistycznymi (podobnie jak inni tricksterzy naruszający wszelkie reguły). Samo "dziecięce szaleństwo" średniowiecznych błaznów uważano za znak od Boga - symbol, że dane im sa na poły prorockie zdolności, że słowa wypływające z ich ust niosa pewna, bliską mistycyzmowi, prawdę.
W świecie Islamu mistycy wciaż opowiadają o Mulle Nasrudinie, legendarnym czternastowiecznym błaźnie-mistyku Tamerlana.

Błazen jako symbol

Błazen to niezmiernie nośny symbol. Najczęściej znaczy niewinność - ale również ignorancję. Nieświadomość dobra i zła, ale czynienie obydwu. W talii tarota błaznem jest Głupiec, zerowa karta Wielkich Arkan - początek podróży, gdy jeszcze nic nie jest wiadome.